lAbiRynT 2020
23
24
25
X
Akademia
Akademie
Academy
Fotorelacja
Bildbericht
Photorelation
Wystawy
AusstellungeExhibition
Mapka
Karte
Map
Archiwum
Archiv
Archives
Katalog
Katalog
Catalog
Organizatorzy
Organisatoren
Organizers
Idea
Idee
Idea
Miara prostoty
Measure of Simplicity
Das Maß der Einfachheit
Kurator | curator: Jerzy Olek
autorzy | artists | Autoren: Marcin Berdyszak (1964), Marek Gardulski (1952), Marcin Giżycki (1951), Štěpán Grygar (1955), Zsolt Gyenes (1962), Waldemar Jama (1942), Kahlen Timo (1966), Kahlen Wolf (1940), Michael Kurzwelly (1963), Tohei Mano (1948), Marianna Michałowska (1970), Bogusław Michnik (1945), Janusz Musiał (1974), Jerzy Olek (1943), Anna Panek-Kusz (1975), Marek Poźniak (1960), Berty Skuber (1941), Zdzisław Sosnowski (1947), Zdzisław Sowiński (1947), Zdeněk Stuchlik (1950), Elisa Asenbaum (1959) & Thomas Stuck (1961), Grzegorz Sztabiński (1946), Witold Węgrzyn (1945), Naoya Yoshikawa (1961);
miejsce | place | Ort: Galeria OKNO, Słubicki Miejski Ośrodek Kultury, ul. 1. Maja 1, Słubice
Za zasłoną rzeczywistości
Nadmiar rodzi przesyt, w każdej odsłonie. Z kolei przesyt pozbawia czytelnego wyrazu wszystko to, co występuje w masowym wydaniu. Atrakcyjne na ogół są rzeczy trudno dostępne. Stąd też nie masowość, lecz unikalność generuje syndrom pożądania.
Prostota pociąga, z tego między innymi powodu, że pozwala uaktywnić się wyobraźni. Elementarna struktura, jaką rudymentarne obiekty oddziałują na kontemplującego je człowieka, domaga się ascetycznego wypełnienia. Tylko prosta forma skupia na sobie skoncentrowaną uwagę. Medytacja nie toleruje chaosu. Przyjazne są jej klarowne kompozycje o mocnej sile wyrazu.
Sądząc ze stale obecnego w sztuce minimalizmu i elementaryzmu, potrzeba wyciszenia jest przemożna. Drogi, jakimi się do niego dochodzi, bywają różne. Dzieła minimal artu spełniają się w kanonie elementaryzmu analitycznego. Koany zenu i filozofia wabi-sabi najlepiej sprawdzają się w kanonie elementaryzmu kontemplacyjnego. Łączy je surowy wizualizm i wyraźnie poetycki charakter. Cechy te umożliwiają widzowi przekroczyć w odbiorze ich formalne granice i zrozumieć, że przypisywana im prostota jest pozorna.
Mniej nie zawsze oznacza więcej, niemniej jednak się to zdarza. Akceptowane przez umysł niedopowiedzenia pozwalają oczyścić pole percepcji ze zbędnych dodatków. W skupionej na wybranym motywie świadomości pozostają kluczowe składniki jego ustrukturowania. Tak istnieją obrazy radykalnie modernistyczne: dzieła architektury, malarstwa i rzeźby autorstwa wyznawców wizualnego puryzmu. W inny sposób koncentrują się na wybranym motywie wyznawcy zenu, oszczędnie projektujący swoje intymne otoczenie.
Emocjonalne kontakty człowieka z przedmiotem bywają tak ważne dla twórcy-myśliciela, że odczuwa on ciągły niedosyt przybierający postać nieustannego niespełnienia. Jednym z wyznawców takiej filozofii jest brytyjski architekt John Pawson. W autorskim manifeście jednoznacznie formułuje swój pogląd: „Minimum można zdefiniować jako doskonałość osiąganą przez wytwory rąk ludzkich, kiedy nie da się ich już więcej udoskonalić poprzez odejmowanie. Jest to cecha, jaką osiąga przedmiot, kiedy każda część, każdy szczegół i każde połączenie zostało sprowadzone do esencji. To wynik pominięcia tego, co zbędne.
[…] Prostota to ideał, który znajdujemy w wielu kulturach – tych, które szukają drogi życia wolnej od ciężaru posiadania. Od japońskich koncepcji zen do poszukiwania prostoty u Thoreau, wybór minimalizmu w życiu zawsze daje poczucie wyzwolenia, szansę na dotknięcie istoty istnienia, zamiast rozpraszania się tym, co trywialne. Widać wyraźnie, że prostota to coś więcej niż sama estetyka: można postrzegać ją jako odbicie wrodzonej cechy albo drogę do filozoficznego lub literackiego wejrzenia w naturę harmonii, sensu i prawdy. Prostota ma wymiar moralny, zakładając bezinteresowność i odwrócenie się od świata”.
Uprawiany przez artystów i wyznawany przez myślicieli minimalizm nie wynika z upodobań stylistycznych, lecz z przyjętej postawy podporządkowywania formy głębokiej treści filozoficznej i emocjonalnej.
Hinter dem Vorhang der Realität
Übermaß führt in jeder Hinsicht zu Überdruss. Und Überdruss beraubt die in Mas-sen erscheinenden Dinge ihrer Lesbarkeit. Hingegen als attraktiv erachtet man im Allgemeinen Dinge, die schwer zugänglich sind. Es ist also nicht die Masse, sondern die Einzigartigkeit, die Begehren erzeugt.
Einfachheit ist u.a. deshalb anziehend, weil sie die Phantasie anregt. Die elementare Struktur, welche von rudimentären Objekten auf ihre nachdenklichen Betrachter wirkt, verlangt nach asketischer Füllung. Nur die einfache Form lenkt die geballte Aufmerksamkeit auf sich. Meditation duldet kein Chaos. Klare Kompositionen voller Ausdrucksstärke sind ihr wohlgesonnen.
Dem der Kunst stets beiwohnenden Minimalismus / Elementarismus nach zu urteilen, dominiert ein Bedürfnis nach Stille. Die dabei zu beschreitenden Wege vermögen unterschiedlich zu sein. Die Werke des Minimal Art erfüllen sich im Kanon des analytischen Elementarismus. Die Kōans des Zen und die Wabi-Sabi-Philosophie funktionieren am besten im Kanon des kontemplativen Elementarismus. Sie sind verbunden durch einen strengen Visualismus und einen deutlich poetischen Charakter. Diese Merkmale ermöglichen es dem Betrachter, ihre formalen Grenzen zu überschreiten und zu verstehen, dass die ihnen zugeschriebene Einfachheit von scheinbarer Natur ist.
Weniger bedeutet nicht immer mehr, aber dennoch kommt es vor. Vom Verstand akzeptierte Unzulänglichkeiten erlauben es, das Wahrnehmungsfeld von unnötigen Zusätzen zu bereinigen. Im auf ein gewähltes Motiv fokussierten Bewusstsein bleiben die Schlüsselkomponenten seiner Strukturierung erhalten. So existieren radikal modernistische Bilder: Werke der Architektur, Malerei und Skulpturen der Jünger des visuellen Purismus. Zen-Anhänger hingegen konzentrieren sich auf andere Weise auf ein ausgewähltes Motiv, indem sie ihre inti-me Umgebung sparsam gestalten.
Die emotionalen Kontakte des Menschen mit Objekten sind für den denkenden Schöpfer dermaßen wichtig, dass er stets einen Mangel an Sättigung spürt, welcher Formen unaufhörlicher Nichterfüllung annimmt.
Einer der Anhänger einer solchen Philosophie ist der britische Architekt John Paw-son. In seinem eigenen Manifest formuliert er unmissverständlich die Ansicht: „Das Minimum kann definiert werden als die Perfektion, die ein Artefakt erreicht, wenn es nicht mehr durch Subtraktion verbessert werden kann. Es ist eine Eigenschaſt, die ein Objekt erreicht, wenn jedes Teil, jedes Detail und jede Verbindung auf das Essenzielle reduziert wurde. Es ist das Ergebnis davon, das Unnötige wegzulassen.
[...] Einfachheit ist ein Ideal, das wir in vielen Kulturen finden – in jenen, die eine Lebensweise suchen, die frei von der Last des Besitzes ist. Von japanischen Zen-Konzepten bis hin zur Suche nach Einfachheit bei Thoreau gibt die Wahl des Minimalismus im Leben immer ein Gefühl der Befreiung, eine Chance, die Essenz des Daseins zu berühren, anstatt sich vom Trivialen ablenken zu lassen. Es ist klar, dass Einfachheit mehr als nur Ästhetik ist: Sie kann als Spiegelung einer angeborenen Qualität oder als Weg zu einer philosophischen oder literarischen Einsicht in das Wesen von Harmonie, Sinn und Wahrheit angesehen werden. Einfachheit hat eine moralische Dimension, die Selbstlosigkeit und Unweltlichkeit voraussetzt“.
Der von Künstlern kultivierte und von Denkern bekundete Minimalismus resultiert nicht aus stilistischen Vorlieben, sondern aus der Haltung, die Form tiefen philosophischen und emotionalen Inhalten unterzuordnen.
Behind the Veil of Reality
Affluence creates all forms of saturation. This saturation, in turn, eliminates the clear expression of everything that is produced on mass scale. Usually, things which are hard to get by are all the more attractive. Therefore, it is not mass production but rather uniqueness that triggers the syndrome of demand and desire.
Simplicity’s attraction lies – among other reasons – in the fact that it allows to activate imagination. The basic structure with which rudimentary objects affect the person contemplating them, asks for an aesthetic complementation. Only simple forms attract concentrated attention. Meditation does not tolerate chaos. It prefers clear compositions with strong expression.
The fact that minimalism and elementarism still persist in the visual arts shows that the need for clearing one’s mind is overwhelming. And, that there are many ways leading to it. While works of minimal art play an important role in the canon of analytical elem entarism, Zen koans and the wabi-sabi philosophy excel rather within the canon of contemplative elementarism. Both, display strict visuals and a clearly poetic character. These features allow the onlookers to transgress in their perception the formal borders of the art pieces and to understand that their simplicity is an illusion.
Less not necessarily means more, although this also can be the case. Voids, accepted by our minds, help us to clear our perception of unnecessary elements. Thus, our consciousness – concentrating on a given motif – retains certain key components of its structure. This is how radically modernist projects exist: as architecture, paintings and sculptures made by representatives of visual purism. Zen apologists concentrate on their motifs in a different way, with reduced designs of their intimate environment.
The emotional contact of man to object can become so important for the creator / thinker that his constant feeling of deficiency can take on a form of incessant unfulfillment. The British architect John Pawson belongs to this philosophical school. In his author’s manifesto, he unambiguously formulates his view: “The minimum could be defined as the perfection that an artefact achieves when it is no longer possible to improve it by subtraction. This is the quality that an object has when every component, every detail, and every junction has been reduced or condensed to the essentials. It is the result of the omission of the inessentials.
[…] The idea of simplicity is a recurring ideal shared by many cultures – all of them looking for a way of life free from the dead weight of an excess of possessions. From Japanese concepts of Zen, to Thoreau’s quest for simplicity, minimal living has always offered a sense of liberation, a chance to be in touch with the essence of existence, rather than distracted by the trivial. Clearly, simplicity has dimensions to it that go beyond the purely aesthetic: it can be seen as the reflection of some innate, inner quality, or the pursuit of philosophical or literary insight into the nature of harmony, reason, and truth.
Simplicity has been a moral dimension, implying selflessness and unwordliness”.
The minimalism cultivated by artists and expressed by thinkers is not a result of stylistic preferences but a conscious choice to subordinate form to a content of deep philosophical and emotional implications.
PL
DE
EN
Wolf Kahlen
It is time, fotografia, 59,4 x 84,1 cm, 2000
It is time, photograph, 59.4 x 84,1 cm, 2000 It is time, Fotografie, 59.4 x 84,1 cm, 2000
Jerzy Olek Trzy czyli jeden, rysunki, 10,2 x 7,7 cm, 2020
Three is One, drawings, 10.2 x 7.7 cm, 2020 Drei also Eins, Zeichnungen, 10,2 x 7.7 cm, 2020
Marcin Giżycki
z cyklu Mazelines, 2018
from the Mazelines series, 2018
aus dem Zyklus Mazelines, 2018
Zsolt Gyenes
Analogiczny, analogiczna praca audiowizualna (Doepfer, wobulator, mikser Jonesa), 720p, NTSC, 01:40 min., 2019 Analogous, analog audiovisual work of art (Doepfer, wobbulator, Jones mixer), 720p, NTSC, 01:40 min., 2019 Analog, analoges audiovisuelles Werk (Doepfer, Wobbelgenerator, Jones-Mixer), 720p, NTSC, 01:40 min., 2019
Bogusław Michnik Hołd dla Kazimierza Malewicza, 75 x 100 cm, 2020
Tribute to Kazimir Malevich, 75 x 100 cm, 2020 Hommage an Kasimir Malewitsch, 75 x 100 cm, 2020
Marcin Berdyszak
Transparentny transporter zmaterializowanego niebytu, z cyklu Dialogi z Ojcem, plexi, metal, technika własna, 126 x 94 x 23 cm, 30 kg Transparent transporter of materialized non-existence, from the series Dialogues with Father, plexiglass, metal, own technique, 126 x 94 x 23 cm, 30 kg Transparenter Transporter der materialisierten Nichtexistenz, aus dem Zyklus Dialoge mit dem Vater, Plexiglas, Metall, Eigentechnik, 126 x 94 x 23 cm, 30 kg
Waldemar Jama
1x, z cyklu Restart, druk cyfrowy, 2019
1x, from the Restart series, digital printing, 2019
1x, aus der Serie Restart, Digitaldruck, 2019
Michael Kurzwelly
kadr z filmu Between, Before and Aſter, 2003
still from Between, Before and Aſter, 2003 Ausschnitt aus dem Film Between, Before and Aſter, 2003
Elisa Asenbaum, Thomas Stuck
1) JA, szkło, aluminium, złota tkanina, tłuszcz, 150x100cm, 2020
ME, glass, aluminum, gold fabric, grease, 150x100 cm, 2020 ICH, Glas, Aluminium, Goldstoff, Fett, 150 x 100 cm, 2020
2) Kamień kosmiczny 1, fotografia z cytatem, 27 x 42 cm, 2020
Space Stone I, photograph with a quoted note, 27 x 42 cm, 2020
Weltraumstein 1, Fotografie mit einer Notiz, 27 x 42 cm, 2020
Marek Poźniak Dla Jerzego, 1978 For Jerzy, 1978 Für Jerzy, 1978
Marianna Michałowska Z ciemni pamięci, fotoobiekt, 2020 From the Darkroom of Memory, photo-object, 2020 Aus der Dunkelkammer der Erinnerung, Foto-Objekt, 2020
Marek Gardulski
bez tytułu, odbitka srebrowa, 41,5 x 56,5 cm, 2005 untitled, silver print, 2005, 41.5 x 56.5 cm, 2005 ohne Titel, Silberdruck, 2005, 41.5 x 56.5 cm, 2005
Berty Skuber
Desiderio, tusz chiński i kredki na kolażu fotograficznym, 28 x 24 cm, 2019-2020
Desiderio, India ink and crayon on photo collage, 28 x 24 cm, 2019-2020 Desiderio, China-Tinte und Buntstife auf Fotocollage, 28 x 24 cm, 2019-2020
Anna Panek-Kusz Sugestywność wymiaru, fotografia, 40 x 60 cm, 2020
Evocative Dimension, 40 x 60x cm, 2020 Suggestivität des Ausmaßes, Fotografie, 40 x 60x cm, 2020
Janusz Musiał
FOTO-HISTO-GRA-MY, technika mieszana (fotografia, styrodur, laser, rama), obiekt 30 x 40 x 2 cm, 2020 PHOTO-HISTO-GRAMS, mixed technique (photography, styrodur, laser, frame), object 30 x 40 x 2 cm, 2020 FOTO-HISTO-GRAMME, Mischtechnik (Fotografie, Styrodur, Laser, Rahmen), Objekt 30 x 40 x 2 cm, 2020
Štěpán Grygar
bez tytułu (Bruksela), 2020, 40 x 30 cm untitled (Brussels), 2020, 40 x 30 cm ohne Titel (Brüssel), 2020, 40 x 30 cm
Grzegorz Sztabiński zdjęcie z performance’u Poza obraz, Lyon, 1981 photo from the performance Beyond the Image, Lyon, 1981
Foto der Performance Außerhalb des Bildes, Lyon, 1981
Zdenek Stuchlik
Magiczna ziemia, Kłodzko, 2000 The Land of Magic, Kłodzko, 2000 Das Land der Magie, Kłodzko, 2000
Zdzisław Sowiński
Istnienie poza, 2020 Existence beyond, 2020 Existenz darüber hinaus, 2020
Zdzisław Sosnowski Entropia – wektor czasu. Mimo to przez całe życie byłem tą samą osobą, 186 x 268 cm, 2020 Entropy – Vector of Time. Even so, I have been the same person all my life, 186 x 268 cm, 2020 Entropie – Vektor der Zeit. Trotzdem war ich mein Leben lang die gleiche Person, 186 x 268 cm, 2020
Timo Kahlen
Insignificant, fotografia, kadr z NetArtu, fotografia na płótnie, 80 x 120 cm, 2020 Insignificant, photograph, NetArt still, photo on canvas, 80 x 120 cm, 2020 Insignificant, Fotografie, NetArt, Foto auf Leinwand, 80 x 120 cm, 2020
Naoya Yoshikawa
A Cup of Water, kubek wody na biurku przewodniczącego parlamentu, zdjęcie z ekranu telewizyjnego w czasie gwałtownej debaty na temat Traktat o Wzajemnej Współpracy i Bezpieczeństwie między Japonią i stanami Zjednoczonymi
A Cup of Water, a cup of water standing on the desk of the chairman of the parliament, taken from the TV screen during a fierce debate about the Treaty of Mutual Cooperation and Security between Japan and the United States of America.
A Cup of Water, ein dem Fernsehbild entnommener Wasserbecher, der auf dem Schreibtisch des Parlamentspräsidenten steht während einer heſtigen Debatte über den Vertrag über gegenseitige Kooperation und Sicherheit zwischen Japan und den Vereinigten Staaten von Amerika
Mano Tohei
Read between the Figure, kolaż cyfrowy, 2020 Read between the figure, digital collage work, 2020 Read between the figure, Digitale Collage, 2020
Witold Węgrzyn
Nałożenie czasów, 2020
Superposition of Times, 2020
Überlagerung der Zeiten, 2020